Millionaire’s shortbread
Millionaire’s shortbread is een echte traktatie. Het crispy Schotse shortbread koekje krijgt een laagje romige karamel met daarop een knapperig laagje donkere chocolade. Mmm, heerlijk en onweerstaanbaar.
Het eerste shortbread
Ook al dateert het eerste gevonden recept van shortbread van 1736, het beroemde Schotse koekje vindt zijn oorsprong in de 12de eeuw. Eten was destijds dikwijls schaars en niets ging verloren. Deegresten werden daarom in de oven gedroogd tot een soort beschuit die later met specerijen en suiker bestrooid werd. Tegen 1850 evolueerden de gedroogde beschuiten naar echte koekjes waarbij de gist vervangen werd door boter.
De rol van Mary, Queen of Scots
Mary, Queen of Scots was fan van shortbread en de verfijning van het shortbread recept hebben we aan haar te danken. Ze verkoos haar geliefde koekje met komijnzaadjes verwerkt in het deeg en in de petticoat-tail-vorm gesneden. Petticoat-tail-vormen zijn driehoekig zoals een stukje taart en hebben een versierde afgeronde rand. Die versierde rand doet denken aan de petticoats of onderrokken van weleer.
Shortbread voor geluk
Vroeger was shortbread zo duur dat het enkel bij speciale gelegenheden zoals huwelijken, Kerstmis en Hogmanay geserveerd werd. Hogmanay is de Schotse benaming voor het nieuwjaarsfeest. Het feest gaat terug naar paganistische tradities toen er yule cakes, die eigenlijk zeer goed op shortbread lijken, gegeten werden. De yule cakes waren een symbool voor de zon en een nieuwe start. Nu delen vrienden en familie in Schotland nog altijd op Hogmanay shortbread met elkaar als teken van geluk voor het nieuwe jaar.
De ins en outs van shortbread
De ingrediënten
Je maakt shortbread met 3 ingrediënten: boter, suiker en bloem. De verhouding suiker tot boter bedraagt 1 tot 2. De verhouding suiker plus boter tot bloem is ongeveer 1 tot 1. Het lijkt in feite op hetgeen wij zanddeeg noemen. De verhouding boter – suiker geeft aan het deeg een hoog vetgehalte en hierdoor heeft je koekje een zacht boterachtig kruim.
Je kan heel wat varianten maken met shortbread. Je kan smaakmakers zoals vanille, komijn of lavendel toevoegen maar ook chocolade, noten of gedroogd fruit. De bloem kan je ook gedeeltelijk vervangen door rijst- of maïsmeel. Hierdoor wordt het koekje nog brokkeliger.
De vorm
Er bestaan 3 traditionele vormen voor shortbread: rechthoekige vingers, ronde koekjes of de petticoat-tail-vorm. Tegenwoordig vind je houten mallen met allerhande inkepingen en versieringen om je shortbread nog specialer en feestelijker te maken.
De rol van de gaatjes
Is het je al opgevallen dat shortbread altijd gaatjes heeft? Die spelen een belangrijke rol. Via de gaatjes ontsnapt de stoom uit het deeg tijdens het bakken. Zo zitten er geen luchtbellen in het koekje en blijven ze plat van vorm.
Waarop moet je letten?
- Gebruik altijd ongezouten boter van zeer goede kwaliteit. Je koekje kan maar goed smaken als de ingrediënten onberispelijk zijn. Boter speelt in dit recept een cruciale rol.
- Zet het deeg een kwartiertje in de koelkast vóór het bakken zodat het deeg niet uitloopt in de oven. Dit is belangrijk als je voorgevormde shorbread koekjes bakt.
- Bak de koekjes tot ze goudkleurig zijn en niet bruin.
- Bewerk het deeg niet te veel. Dan ontwikkelen de gluten en krijg je taaie, harde koekjes.
- Shortbread bak je meestal in één stuk. Snij het in vingers of vierkantjes als het nog lauw is.
- Gewoon shortbread bestrooi je met kristalsuiker. Doe dit onmiddellijk nadat je de koekjes uit de oven haalt. Zo blijft de suiker kleven aan het deeg.
Shortbread bewaren
Je kan shortbread enkele dagen bewaren in een koekjesdoos. Je kan het ook inpakken in plastiekfolie en invriezen.
Millionaire’s shortbread
Millionaire’s shortbread is het ultieme toetje. Het bestaat uit 3 laagjes. Je vertrekt van een shortbread koekje. Daarop smeer je een laagje heerlijk romige karamel en daarboven komt een dun laagje knapperige, donkere chocolade. Het is een hele verrijking van het eenvoudige koekje en vandaar zijn naam millionaire’s shortbread. Ben je fan van karamel met zeezout? Gebruik dan boter met zeezout in je karamel of voeg een halve koffielepel zeezout toe. Je maakt dan billionaire’s shortbread. Mmm, heerlijk decadent!
Millionaire’s shortbread is Didier zijn lievelingskoekje. Hij heeft het op zeker 10 verschillende plaatsen in Schotland geproefd en is nu een expert in de materie. Hij hield een precieze score bij en de duidelijke winnaar van het beste millionaire’s shortbread tijdens onze road trip, is Birch Café in Portree op het eiland Skye!
Recept
Voor dit recept heb je een vierkante bakvorm nodig van 23 x 23 cm, bakpapier en een mixer. Een suikerthermometer kan handig zijn.
Instructies:
Verwarm de oven voor op 160°C. Bekleed de bakvorm met bakpapier en zorg ervoor dat het bakpapier een tweetal cm uitsteekt boven de bakvorm. Zo kan je je shortbread gemakkelijk uit de vorm halen.
Ingrediënten:
Voor het shortbread:
- 250 g bloem
- 150 g boter op kamertemperatuur
- 75 g suiker
- ½ koffielepel zout
Voor de karamel:
- 1 blikje gecondenseerde melk van 397 ml
- 100 g boter
- 75 g lichtbruine suiker
- 50 g lichte stroop
Voor het laagje chocolade:
- 200 g donkere chocolade
- Maldon zoutschilfers of fleur de sel
-
Stap 1: shortbread maken
Klop de boter luchtig op samen met de suiker. Meng het zout onder de bloem en voeg dit beetje bij beetje bij de boter. Meng goed zonder al te veel te bewerken.
Schep het deeg in de bakvorm en verdeel het gelijkmatig over de bodem. Bak gedurende 30 minuten in de oven tot het shortbread een lichtgouden kleur heeft.
Verwijder de bakplaat uit de oven en laat het shortbread in de vorm zitten.
-
Stap 2: romige karamel bereiden
Terwijl het shortbread in de oven bakt, maak je karamel.
Voeg alle ingrediënten samen in een steelpan en zet die op een matig vuur. Roer goed tot de boter gesmolten is en de karamel begint te koken. De siroop zorgt ervoor dat je karamel niet kristalliseert. Blijf roeren tot de karamel een lichtbruine kleur heeft en je 100°C op de thermometer leest. Zonder thermometer weet je dat je de juiste temperatuur bereikt hebt als je karamel indikt en loskomt van de wand.
Stort de karamel op het afgekoelde shortbread en strijk gelijkmatig uit. Laat de karamel volledig afkoelen voordat je de chocolade smelt.
-
Stap 3: het laagje chocolade
Smelt de chocolade langzaam au bain-marie. Giet de gesmolten chocolade op de karamel en verdeel gelijkmatig met een spatel. Laat het millionaire’s shortbread afkoelen.
Strooi nog wat Maldon zoutschilfers of fleur de sel op de chocolade voor een extra touch.
-
Stap 4: tijd om te smullen
Haal met behulp van het bakpapier het millionaire’s shortbread uit de bakvorm. Snij het gebak in vierkantjes en geniet met volle teugen.