Road trip door Namibië - Etosha National Park

Etosha pan

Etosha, wat plaats van droog water betekent, omsluit de centraal gelegen Etosha Pan. Het gebied is een reusachtige, onherbergzame zoutvlakte die een vierde van de totale oppervlakte van het nationale park beslaat. De Etosha Pan staat nagenoeg altijd droog, behalve na korte maar zeer goede regens en dat duurt soms maar een paar dagen per jaar. Het water is genoeg om de ontwikkeling van algen te stimuleren en de zoutpan in een oogwenk te veranderen in een weelderig gebied vol leven. Voor de flamingo’s uit Walvis Bay is het korte broedseizoen aangebroken en ze strijken met duizenden neer op de Etosha vlakte. Buiten deze periode ligt de Etosha Pan er droog en desolaat bij. De zilverwitte zoutvlakte glinstert meedogenloos in de hete middagzon en biedt een fantastisch schouwspel van luchtspiegelingen.

Een overvloed aan fauna

In Etosha National Park krioelt het van de dieren. Meer dan 114 zoogdier- en 380 vogelsoorten komen voor in het gebied. De populairste grote wildsoorten zijn giraffen, Afrikaanse olifanten, wildebeesten, zebra’s, allerlei antilopensoorten en roofdieren zoals leeuwen en luipaarden. Ook de met uitsterven bedreigde witte en zwarte neushoorns en zwartkoppige impala’s leven in het beschermde gebied.

Etosha, een toegankelijk gebied

Ondanks de enorme oppervlakte is enkel het zuidelijke gedeelte van Etosha vrij toegankelijk voor toeristen. Maar dat is ruim voldoende om zelfs de meest veeleisende reiziger tevreden te stellen. De wilde dieren verzamelen zich dagelijks rond de vele drinkplaatsen en die liggen vooral aan de zuidelijke rand van de Etosha Pan. Bij zonsopgang en zonsondergang heerst er veel activiteit en dankzij het uitgebreide wegennet krijg je de kans om het wild van dichtbij te observeren. Let wel op want het park sluit als het donker wordt.

Het zebrapad

Wildlife spotten is echt geen uitdaging in Etosha. We stoten onmiddellijk op een groep impala’s en rode hartenbeesten, zo genoemd omdat hun hoorns de vorm van een hart maken als je ze recht aankijkt. We komen aan de rand van de Etosha Pan waarop enkele tientallen zebra’s, gnoes en springbokken zich traag voortbewegen. Enkele gemsbokken blijven staan en draaien hun kop op de typische manier naar ons toe en poseren voor een foto. Willy, onze gids van het naburige Ongava reservaat brengt ons naar een strook die gekend staat als het zebrapad. Meer dan 50 zebra’s stappen langzaam in een rij achter elkaar de baan over. In de verte komt er opnieuw een groep naar ons toe. Het zebrapad leidt een eindje verder naar een water hole. De drinkplaats werd door de regering aangelegd om game viewing in deze sector van Etosha te bevorderen. Het zicht is verbluffend. Massa’s zebra’s staan te drummen in het water en meer dan honderd springbokken lopen in het rond. 

Een zebra stampt met zijn achterpoot naar zijn buur die begint te balken als een ezel. Het is onvoorstelbaar hoeveel dieren er rond deze drinkplaats verzamelen en ik vraag me af of ik droom. Er is een niet aflatende toeloop en afvoer van wild en ik maak me de bedenking dat een leeuw hier zwaar tekeer kan gaan.

Ongava Private Game Reserve

Ongava is een privé natuurreservaat dat grenst aan Etosha National Park. In 1991 werden vier niet-productieve veeboerderijen omgetoverd tot een reservaat van dertigduizend hectaren. In dit beschermde gebied lopen grote concentraties wilde dieren vrij rond. Je ziet hier leeuwen, gnoes, giraffen, olifanten en allerlei antilopensoorten waaronder de unieke impala. Ongava Game Reserve staat ook bekend om de succesvolle herintroductie van zwarte en witte neushoorns.

Little Ongava, een intieme safari lodge

Little Ongava is met maar drie suites in alle opzichten een intieme safari lodge. De luxueuze suites liggen op de top van een heuvel en hebben een prachtig zicht op de omliggende savanne. Vanuit de lounge en eetkamer observeer je een drukbezochte drinkplaats. Tijdens de maaltijden is er vaak veel opwinding als groot wild de waterhole bezoekt. Little Ongava is een thuis weg van huis. We worden in de watten gelegd door de manager Nicci en we gaan op excursie in de bush met de ervaren spoorzoeker Willy.

Onze suite is een prachtige houten chalet met rieten dak. Er is een mooie zitruimte met bibliotheek en open haard en vensters die toegang geven tot een houten terras. Een dubbele schuifdeur opent naar een romantische kamer met een groot hemelbed en dressing. Vanuit het plonsbad op het aanpalende terras kijk je uit over de savanne. De wanden van de ruime badkamer zijn volledig van glas. Een deur leidt via een houten pad naar een overdekte patio met ligkussens. Het geheel is afgewerkt in een uiterst gezellige Afrikaanse stijl. Nicci laat ons bekomen van onze verbazing en nodigt ons uit om binnen een uurtje klaar te staan voor de eerste gamedrive. De thermometer wijst 31 graden aan, een welkome afwisseling van de koude wind in de Namib woestijn.

Een eerste gamedrive

We vertrekken met Willy voor onze eerste gamedrive in Ongava en stoten na enkele minuten op verschillende soorten antilopen. We zien springbokken en kudu’s waarvan er sommigen zelfs de zeldzame dorsale witte streep in hun vacht hebben. Er lopen ook zwartkoppige impala’s en harige waterbokken. We passeren een eenzaam wildebeest voordat we opeens twee mastodonten van olifanten voor ons zien. Dit zijn de gewone Afrikaanse olifanten en ze zijn veel groter dan de woestijnolifanten die we zagen in Damaraland. Verderop is een troep bavianen bezig met hun hygiëne ritueel en de jongen spelen in de bomen. We zetten onze drive verder op zoek naar neushoorns en leeuwen. Na een kwartiertje stoten we op twee giraffen en enkele kudu’s. Ze maken een zacht brullend geluid, een oproep naar hun soortgenoten om de nabijheid van een roofdier te signaleren. Willy zoekt hoopvol naar sporen van een leeuw maar vindt er geen. Ook de neushoorns blijken vanavond met ons verstoppertje te spelen. Het wordt donker en we keren naar de lodge terug.

Heisa rond de waterhole

We gaan naar de lounge voor het avondmaal. We kijken van de mooi gedekte tafel uit over de drinkplaats die verlicht is met een oranjerood licht. Er is plots veel opwinding want er zijn drie zwarte neushoorns bij de drinkplaats. We kunnen onze ogen niet geloven. Geen enkele spoorzoeker heeft die avond een leeuw of neushoorn gevonden en nu staan ze vlak voor ons. De zwarte neushoorn is een zeer agressief dier en we zijn getuige van een brullend gevecht. De dieren verlaten uiteindelijk de drinkplaats en wij gaan terug aan tafel. Tijdens het hoofdgerecht komen er vier witte neushoorns naar de drinkplaats. Ons geluk kan niet op.

Te voet neushoorns tracken

We gaan vroeg op pad om neushoorns te tracken. Als we ze vinden zullen we te voet verder gaan en hen proberen dichter te benaderen.

Willy ziet een hoopje poep en stapt uit om het te onderzoeken. Het is vers en afkomstig van een zwarte neushoorn. We vinden het dier niet maar stoten wat verder op een witte neushoorn die met haar jong juist naast de weg staat. De moeder schrikt op, kijkt naar ons en zet het op een lopen. Het jong is pasgeboren en Willy zegt dat wij als eersten het jong zien.

Witte of zwarte neushoorn. Wat is het verschil?

Het onderscheid tussen een witte en een zwarte neushoorn maak je niet op basis van de huidskleur want die is gelijkaardig. Het is eerder de morfologie die de soort typeert. De witte neushoorn heeft een langere en meer hoekige muil dan de zwarte neushoorn. De oren zijn groter en de poten zijn ook hoger. Het jong van de witte neushoorn loopt aan de muil van de moeder omdat ze het op die manier goed kan beschermen. Bij de kleinere zwarte neushoorn loopt het jong achter de moeder omdat zij haar ganse lijf gebruikt ter verdediging. De witte neushoorn heeft ook een bult tussen de schouders die bij de zwarte ontbreekt. De zwarte neushoorn voedt zich met takjes en bladeren die hij met zijn tanden in een hoek van 45 graden snijdt. De witte neushoorn eet enkel grassen. Willy zag aan de twijgjes in de uitwerpselen dat het om een zwarte neushoorn ging.

We rijden verder want Willy is nog niet tevreden. Opeens ziet hij in verte een grote groep witte neushoorns. Het zijn er tenminste 10 à 12. We rijden er snel naartoe en Willy springt uit de jeep. Hij geeft instructies om hem in een enkele lijn te volgen en niet op droge planten te trappen. We tracken de neushoorns verder te voet tot iets de dieren doet schrikken en ze het op een lopen zetten. De logge dieren komen op gang met een enorm gedreun en bereiken heel snel een hoge snelheid. We blijven zitten tot er drie andere witte neushoorns aankomen. Ze eten ongestoord gras maar worden plots schichtig door het geluid van een klein vliegtuigje. Ze lopen recht naar ons toe en veranderen pas van richting op 15 meter afstand van ons. We wandelen tevreden terug naar de jeep en zetten koers naar de lodge.

Stropers, de grootste vijand van de neushoorn

De witte neushoorn is zowel als de zwarte met uitsterven bedreigd. Beide diersoorten werden met succes geherintroduceerd in de Ongava Private Game Reserve waar ze totaal beschermd zijn. Dat is niet het geval in Etosha National Park. Stroperij blijft een acuut probleem zolang er vraag is naar hoornweefsel en wordt in Etosha vooral vanuit de lucht bestreden. De antistropers eenheid identificeert vanuit een éénmansvliegtuig de neushoorns in het park en speurt permanent naar stropers.

Vroeger was de regering van mening dat de stroperij vanzelf zou verdwijnen als de hoorns van de dieren verwijderd werden. Ze vergaten dat er altijd een deel van het hoornweefsel achterblijft op de kop van de neushoorn. De hoorns zijn zo waardevol op de zwarte markt in China dat zelfs voor een kleine hoeveelheid hoornweefsel het de moeite loont om de dieren te doden. Een bijkomende bedenking is dat ont-hoornen de neushoorns berooft van hun verdedigingsmechanisme om de stropers aan te vallen. De regering besefte na verloop van tijd dat ont-hoornen zowel als het chemisch kleuren van de hoorns geen zin had. De beste aanpak blijft een strikt controlebeleid om de stropers zoveel mogelijk te betrappen. De dieren beschermen en ze de kans laten zichzelf te verdedigen is nog altijd de beste uitweg. Zo werden er onlangs 2 stropers aangevallen en gedood door de neushoorns.

Leeuwen spotten

Eindelijk heeft Willy sporen van leeuwen ontdekt. De jeep komt plots tot stilstand en op enkele meters afstand zitten twee leeuwen en twee leeuwinnen op hun gemak in het gras. De dieren zijn relatief jong maar toch zeer impressionant. Hun vacht glimt in het vroege daglicht. Ze bekijken ons zonder veel interesse. Eén van hen staat recht en komt tot op twee meter van de open jeep. Mijn adem stokt in mijn keel. De anderen volgen. Ook zij bekijken ons even en lopen kalm verder. Mijn hart en ademhaling nemen terug hun normaal ritme aan. 

We vervolgen onze weg en honderd meter verder liggen er nog eens zes leeuwen aan een drinkplaats. Er zijn twee speelse jongen bij die ongeveer één jaar oud zijn. Ze bijten naar elkaar en geven elkaar een duw of een knauw in de poot. Leeuwen blijven niet lang stilzitten en na een tiental minuten is er van het elftal dat we zojuist zagen geen enkel spoor meer te bespeuren.