De Ommegang van Brussel
Brussel stond deze zomer weer in de schijnwerpers met de jaarlijkse Ommegang. Het was een spectaculair schouwspel met meer dan 1400 gekostumeerde acteurs die een belangrijk deel van de geschiedenis van Brussel tot leven brachten in de straten van de stad. Het centrale thema en de historische achtergrond is het beeld van Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavel en de aankomst van keizer Karel de Grote in Brussel op 2 juni 1549. De Ommegang is in de eerste plaats een volksfeest van en voor Brusselaars. Het is ook een eerbetoon aan de geschiedenis van de stad dat door UNESCO is opgenomen op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid.
De legende van Beatrijs Soetkens, een zeer vrome vrouw
In 1348 krijgt de vrome Beatrijs Soetkens een visioen waarin de Maagd Maria haar opdraagt om het miraculeuze beeld van Onze-Lieve-Vrouw op ‘t Stocxken naar Brussel te brengen. Het enige probleem is dat het beeld in de kathedraal van de stad Antwerpen staat. Beatrijs is vastbesloten en vertrekt per boot op haar door God geïnspireerde missie naar Antwerpen. Ze slaagt in haar doel, maar de terugreis verloopt moeizaam.
Dankzij een goddelijke tussenkomst komt Beatrijs veilig met haar boot en het heilige beeld aan nabij het oefenterrein van de Brusselse kruisboogschutters, net buiten de stadsmuren. Ze vertelt haar verhaal aan de notabelen van de stad en het Mariabeeld wordt plechtig opgesteld in de aangrenzende kapel van het terrein dat nu de Zavel is.
Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavel wordt de patroonheilige van de kruisbooggilde en er wordt een jaarlijkse processie, ook ommegang genoemd, georganiseerd. Tijdens deze ceremonie wordt het wonderbaarlijke beeld van de Maagd Maria rond de kerk gedragen in een stoet van kruisboogschutters, religieuzen en notabelen.
De intrede van Keizer Karel
Fast forward 200 jaar. Op 2 juni 1549 maakte Keizer Karel zijn plechtige intrede in Brussel om zijn zoon, de toekomstige koning Filips II voor te stellen. De magistraat van de stad besloot de keizer te verwelkomen met de jaarlijkse processie ter ere van Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavel en liet hem het bijzondere Mariabeeld zien.
De Ommegang nu
Na verloop van tijd raakte de jaarlijkse Ommegang in verval en in de 18de eeuw werden er nog maar twee processies gehouden.
Pas in 1930 begon men zich opnieuw te interesseren voor de rijke geschiedenis en folklore rondom de Ommegang. De processie werd opnieuw samengesteld in een nieuwe versie die de legende van Beatrice Soetkens en de intocht van Karel V combineerde.
De jaarlijkse Ommegang is nu een echt volksfeest met meer dan 1400 figuranten die de stoet ter ere van Keizer Karel in 1549 opnieuw tot leven brengen. Het spektakel trekt duizenden toeschouwers, niet alleen uit Brussel en België zelf maar van over de hele wereld.
Het feest begint op het Zavelplein met steekspelen en wedstrijden tussen ridders en kruisboogschutters.
Dan arriveert de koets met Karel V en zijn zoon, vergezeld door zijn gevolg te paard. Hij wordt begroet door de religieuze leiders van de kerk aan het Zavelplein.
Van daaruit begint de processie waarbij het Mariabeeld rond de kerk wordt gedragen terwijl de keizer door de straten van Brussel naar de Grote Markt rijdt.
Hij wordt gevolgd door een stoet van ridders en vaandeldragers te paard, boogschutters, gilden, notabelen en het gewone volk.
Op de Grote Markt is er een avond vol spektakel met vlaggenwerpers, reuzen, steltlopers, parades te paard en dans.
De avond eindigt met een waar volksfeest in de straten rond het centrale plein van de stad.
Heb je de Ommegang dit jaar gemist? Geen nood! De Ommegang vindt jaarlijks plaats op twee avonden in juli in het historische centrum van Brussel.
