Som tam: een Thais slaatje gemaakt met de Laosvijzel
Tijdens mijn bezoek aan de Londense Borough Market tikte ik een authentieke Laosvijzel op de kop. Ik kocht hem bij Raya, een Thais kraampje dat uitgebaat wordt door een vriendelijke Thaise familie. Ze verklapten me ook een recept om de Laosvijzel bij te gebruiken: som tam, het bekende groene papajaslaatje van Thailand.
Een Laosvijzel?
Een Laosvijzel is smal en hoog, en gemaakt van klei. De stamper is van hout. De eigenaars van Raya verzekeren me dat ik dankzij de Laosvijzel de echte smaak van som tam zal krijgen.
De techniek is om tegelijk te stampen en te roeren. De pot is van klei, dus opgelet met de houten stamper. Je maakt geen pesto of curry, dus gebruik niet te veel kracht. Heb je geen Laosvijzel? Gebruik dan een andere vijzel of een mengkom met een stevige houten lepel.
Wat zit er in som tam
Wil je som tam maken, dan breng je best eerst een bezoekje aan de Aziatische supermarkt.
Groene papaja is essentieel
Eigenlijk is groene papaja gewoon de onrijpe vrucht en geen papajasoort. Bij som tam wordt de papaja geraspt en een 15-tal minuten in ijskoud water gelegd. Zo wordt hij krokant. Daarna moet je hem grondig drogen, zodat je geen water in je slaatje hebt.
Kousenbandbonen uit de Aziatische supermarkt
Verder maak je een echte som tam met kousenbandbonen. Die lange bonen vind je in de Aziatische supermarkt. Niet in voorraad? Gebruik dan sperzieboontjes die je eerst even blancheert. Bij kousenbandbonen is blancheren niet nodig want je kan ze rauw eten.
Palmsuiker
Tot slot heb je voor som tam ook palmsuiker in halfbolle schijven nodig. Die vind je ook in de Aziatische winkel. Met een chefmes rasp je zeer fijne schilfers van de suiker. Je kan ook een mandoline gebruiken. Palmsuiker heeft een pasta-achtige consistentie, smelt snel en is zeer lekker. Palmsuiker smaakt ook minder zoet dan gewone suiker.
Aan de slag: Raya’s recept voor som tam
Ingrediënten voor 4 personen
Voor het sausje:
- 1,5 eetlepels palmsuiker
- 1 eetlepel tamarindepulp
- 2 eetlepels vissaus
Voor het slaatje:
- 2 teentjes look
- 3 rode Thaise chilipepers
- ½ groene papaja
- 1 wortel
- 3 kousenbandbonen of 15 sperzieboontjes
- 10 kerstomaatjes
- 1,5 eetlepels gedroogde garnalen
- 30 g pindanoten
- ½ limoen
-
Stap 1: het sausje maken
Je mengt de palmsuiker, tamarindepulp en vissaus tot de suiker opgelost is. Daarna zet je het sausje weg. Meer is het niet.
-
Stap 2: de som tam voorbereiden
Als eerste pel je de teentjes look. Verwijder de zaadjes uit de chilipepers en hak ze grof. Schil nu ook de papaja en de wortel en rasp ze in lange, fijne julienne. Daarna leg je ze 15 minuten in ijskoud water. Giet de papaja en wortel daarna af en dep ze droog.
Ondertussen snij je de bonen in stukjes van 3 cm. Gebruik je sperzieboontjes? Blancheer ze dan eerst even. Halveer de kerstomaatjes. Hydrateer de gedroogde garnalen met wat heet water en giet ze daarna af.
Vervolgens rooster je de pindanoten en snij je de limoen in 2 kleinere stukjes.
-
Stap 3: de Laosvijzel gebruiken
Stamp de look en chilipepers stuk in de vijzel. Doe er daarna de garnaaltjes bij en stamp verder tot een pasta. Voeg nu ook de helft van de pindanoten toe en stamp verder. De andere helft gebruik je in de afwerking.
Vervolgens zijn de boontjes aan de beurt. Je moet ze alleen kraken met de stamper, zodat ze alle smaken opnemen. Je mag ze niet volledig stuk stampen. Voeg er daarna het sausje bij en meng verder.
Voeg de tomaatjes toe en begin afwisselend te roeren en stampen. Daarvoor gebruik je een lepel in de ene hand, en de stamper in de andere. Tot slot voeg je de wortel, de papaja en limoen toe. Stamp en roer nog een tweetal minuten zodat alle smaken mooi vermengd zijn.
-
De som tam serveren
Schep de som tam op borden en werk af met de resterende pindanootjes. Doe er nog wat korianderblaadjes en enkele schijfjes komkommer over. Je kan de som tam zo serveren of er met kip en rijst een volledige maaltijd van maken.