Smørrebrød met garnalen, krokant ei en kaviaar

Deens roggebrood, het belangrijkste ingrediënt van smørrebrød

Smørrebrød draait om roggebrood en de Denen zijn er dol op. Het brood wordt gemaakt met zuurdesem op basis van karnemelk of yoghurt, waardoor het een typische, licht zure smaak heeft. Het eerste recept voor Deens roggebrood stamt uit 1703, maar het bestaat eigenlijk al meer dan 1000 jaar!

Tegenwoordig wordt wit brood ook gebruikt als basis voor smørrebrød. Vroeger was wit brood een luxe en werd vooral gegeten als toetje met zoet beleg. Tegenwoordig geldt als algemene regel dat rood vlees, haring, makreel en paling altijd op roggebrood worden geserveerd. Voor zalm, heilbot en zeevruchten kan wit brood ook.

Smørrebrød toppings

De mogelijkheden voor wat je met smørrebrød kunt doen zijn eindeloos, afhankelijk van het seizoen en je eigen creativiteit. Er zijn honderden combinaties van toppings, van eenvoudig tot verfijnd. Er ontstaan voortdurend nieuwe ideeën, vooral van aanhangers van de New Nordic Cuisine, die vaak met werkelijk unieke creaties komen.

Wel of geen boter?

Zoals het woord "smørrebrød" al doet vermoeden, is boter een belangrijk onderdeel van het plaatje. Puristen zeggen dat het eerste wat je op het roggebrood doet boter of eendenvet is. Maar mensen worden steeds gezondheidsbewuster en sommigen vinden dat we minder of geen boter moeten gebruiken. Het is echt een kwestie van persoonlijke voorkeur en smaak. Er is echter één uitzondering: haring. In dat geval is boter een must.

Als je boter op je smørrebrød smeert, zorg er dan voor dat het gezouten is. Het zout balanceert de andere zoete, zure of bittere ingrediënten. Bij voorkeur wordt de boter in een dikke laag uitgesmeerd, waarbij je tandafdrukken zichtbaar zijn als je erin bijt. In Denemarken noemen ze dat "tandsmør".

De grote klassiekers

De grote klassiekers draaien rond haring, garnalen, leverpaté, rosbief, eieren en aardappelen maar er zijn nog tal van andere typische ingrediënten die variëren met het seizoen zoals asperges en champignons.

De gepekelde haring wordt in grove stukken gesneden en geserveerd met ajuin, kappertjes, verse kruiden zoals dille en mayonaise. Soms wordt haring geserveerd met een kerriesaus en stukjes appel of een gekookt ei. Roze garnalen zijn een populaire topping, liefst met een gekookt ei erbij. Een andere favoriete optie is leverpaté, koud opgediend met rode bietjes en tuinkers of warm met spek en champignons. Dan is er nog rosbief. Hierbij hoort mierikswortel, remouladesaus, krokant gebakken ui en augurk. Smørrebrød met aardappel is een zomerse favoriet. Dan komen de nieuwe Deense aardappelen op de markt en die zijn heerlijk met mayonaise, ui en spek, of met kappertjes, gestoofde prei en citroen.

Smørrebrød etiquette

Hoe eenvoudig een smørrebrød maaltijd ook lijkt, er zijn een paar regels die je in acht moet nemen.

Er is een specifieke volgorde voor het eten van smørrebrød. Begin altijd met haring, dan vis en zeevruchten, gevolgd door vlees en groenten. Kaas wordt tot het laatste bewaard.

Als je twijfelt hoe je een rijk belegd stuk smørrebrød moet eten, volg dan gewoon de Denen en gebruik een mes en vork. Smørrebrød met de handen eten is gewoon not done.

Vul aan het begin van de maaltijd een glas schnaps tot de rand en breng een toost uit. Mors geen druppel! Bier en schnaps zijn een belangrijk onderdeel van de smørrebrød-cultuur. Vergeet niet om ze met mate te drinken.

Recept: smørrebrød met garnalen, krokant ei en kaviaar

Ik ging smørrebrød zelf proeven in Denemarken en vond een heleboel ideeën voor nieuwe recepten. Ik deel hier graag een van mijn favorieten.